خواص درمانی انار از نگاه امام رضا علیه السلام

خوردن انار جدای از فواید تغذیه ای از جنبه های دارویی و اثرات درمانی نیز قابل توجه است. انار برای پیشگیری و درمان

بسیاری از بیماریها از جمله تصلب شرائین ، سرطان و همچنین کمک به طول عمر و کند کردن واکنشهای پیر شدن سلولها

تأثیرات فراوانی دارد.

انار ازجمله میوه های بهشتی است که در قرآن کریم از آن یاد شده است. در قرآن آمده است: « و الزیتون و الرّمان مُتَشابِهاً و

غَیرَ مُتشابِه » ، زیتون و انار و میوه های متشابه یکدیگر و غیر متشابه هستند » .(1) خداوند متعال در برای فصلی میوه های

متناسب با آن فصل را آفرید تا نیازهای جسمی ما انسانها را به بهترین وجه بر طرف نماید.

محققان طب قرآنی معتقدند که انار به عنوان یک میوه بهشتی از این جهت در فصل پاییز به بار می نشیند که فصل پاییز فصل

خزان درختان و گرفتگی آسمان است و برای جلوگیری از افسردگی و نگرانی دانه های انار بسیار مفید بوده و موجب شادابی

می شوند.

انار در طب اسلامی از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و همواره مورد تأکید ائمه (ع) قرار داشته است. امام رضا (ع) نیز همانند

اجداد بزرگوار خویش همیشه بر خوردن انار تاکید می کردند . در این مورد در حدیثی فرمودند : « انار شیرین و ترش بمک ؛چرا

که انسان را نیرو می دهد و خون را زنده می سازد .» (2)

انار یکی از میوه های خوش آب و رنگ فصل پاییز و زمستان است که در مقایسه با سایر میوه های این فصل، آنتی اکسیدان

بیشتری برای افزایش ایمنی، مقاومت و حفاظت از بدن در مقابل بیماری ها، میکروب ها و ویروس ها دارد. درمانگران مکاتب

طب سنتی در جهان از خواص دارویی این میوه و دانه های آن برای درمان بیماری های مختلفی از قبیل بیماری های قلبی،

عفونی، دندان درد و گوش درد استفاده می کنند.

انار خون را صاف می کند ، گشاینده ی رگهای بدن و ملیّن شکم و تقویت کننده ی کبد است. انار برای یرقان ، خفقان قلب و

سرفه ی حاد، سودمند است. صدا را صاف و صورت را با طراوت می کند. بدن را سیراب و کرم های معده را می کشد.

امام رضا علیه السلام به نقل از پدران بزرگوارشان به نقل از پیامبر اکرم (ص) می فرماید: کُلُوا الرُّمَّانَ فَلَیسَتْ مِنْهُ حَبَّةٌ تَقَعُ

فِی الْمَعِدَةِ إِلَّا أَنَارَتِ الْقَلْبَ وَ أَخْرَسَتِ الشَّیطَان‏ أربعین یوما؛ انار بخورید، هر دانه‌ای از انار که در معده قرار می‌گیرد، موجب

نورانیت دل و لالی یا دوری برای چهل روز شیطان می‌شود". (3)

انار یک تصفیه‌کننده خون بوده و برای کبد بسیار مناسب است. به این دلیل از قدیم خوردن این میوه برای شفافیت پوست

توصیه می‌شده است. از امام رضا(ع) هم نقل شده که: «انار بخورید تا دهان‌تان پاکیزه و خوش‌بو شود.» مطابق نظر

کارشناسان خوردن انار مانع تشکیل پلاک‌های دندانی و بروز پوسیدگی دندان می‌شود.امام رضا (ع) به نقل از پدران خویش

به نقل از امام سجاد می فرماید: وکان عبد الله بن عباس رضی الله عنه یقول: إن رسول الله صلّى الله علیه وآله کان إذا أکل

الرمانة لا یشرک فیها أحداًویقول: « فی کل رمانة حبة من حبّ الجنة». عبدالله بن عباس می گفت: هرگاه رسول خدا (ص)

یکدانه انار تناول می فرمود با کسی شریک نمی شد و می فرمود: در هر اناری یک دانه از دانه های بهشتی است. (4)

در پزشکی نوین خوردن انار برای کمک به رشد جنین و سلامت فرزند توصیه شده است . در همین زمینه امام رضا (ع) انار را

میوه ای می دانند که برای آوردن فرزندانی سالم توصیه می کنند و می فرماید که انار فرزند را زیبا می گرداند . (5)

از دیگر خواص انار خاصیت ضد عفونی کننده آن است. از نظر طب سنتی میوه انار سرد ، تر و قابض است . آب انار سرد و تر و

پوست انار سرد و خشک و بسیار قابض می باشد .

کلیه قسمت های درخت انار قابض است اما پوست ریشه درخت انار از بقیه قسمت های این درخت قابض تر است .

برای مصارف دارویی از گل ، برگ ، پوست درخت ، پوست ریشه و دانه انار استفاده می شود . امام رضا(ع)می فرماید: «

حَطَب الرّمان یَنفی الهوام » دود درخت انار حشرات را دور می گرداند و آنها را از بین می برد. (6)

منبع: ستاد احیاء فرهنگ مهدویت

پانوشتها:

1. سوره انعام آیه (141)

2. بحار الانوار: ج62 ص320 و طب الامام الرضا: ص61

3. عیون اخبار الرضا (ع)/ ج2 – ص 32-ح80

4. المحاسن: 2 / 540 ح 827، عیون أخبار الرضا: 1 /47 ح 151، الدعوات: 157 ح 429

5. محاسن ، ج 2 ، ص 546

6. کافی، ج 6، ص355

بسم الله الرحمن الرحیم

امام رضا علیه‌السلام می‌فرمایند، «کسی که بخواهد از زکام در هنگام زمستان جلوگیری کند روزی سه لقمه عسل بخورد و از بوییدن گل نرگس کوتاهی نکند و سیاه‌دانه نیز چنین است و اگر کسی از زکام در هنگام تابستان بترسد هر روز باید خیار تازه بخورد و از نشستن در آفتاب خودداری کند.»

منبع: مشرق نیوز

بسم الله الرحمن الرحیم

امام رضا علیه السلام:

... جسد مانند زمینی پاک و بائر است که وقتی آن را آباد کردی و تخمی در آن کاشتی و به آن آب دادی - اما نه زیاد که آن را تباه سازد و نه کم که از بی آبی از بین برود - در این صورت آبادیش دوام می یابد و محصولاتش زیاد می گردد و زراعتش نیکو می شود. و اگر از آن زمین غافل شدی و به آبادی آن نکوشیدی علف های هرز در آن می روید؛ بدن نیز مانند آن زمین است که تدبیر در غذا و آبش آن را اصلاح می کند و سالم نگه اش می دارد و عافیت را به ارمغان می آورد؛ پس امیر نگاه کند که چه چیزی به مزاج و معده ی او موافق است و بدنش را تقویت می کند به خوردن و نوشیدن آن بپردازد و آن را غذای خودش قرار بدهد.

طب الرضا علیه السلام، ص 19 - 18

بسم الله الرحمن الرحیم

امام رضا علیه السلام:

... بدن مانند یک کشوری است که قلب پادشاه آن، کارگرانش رگها و پی ها و دماغ می باشد.  خانه پادشاه در قلب است. زمینش جسد و یاری کنندگانش دستها، پا ها، چشم ها، لبها، زبان و گوش هاست.  خزائن آن پادشاه معده و شکم، و سراپرده اش سینه است، دستها یاورانی هستند که اعمالی را به او نزدیک و یا از او دور می کنند و هر چه پادشاه به آنها دستور می دهد آن کار را انجام می دهند.

پاها پادشاه را به هر کجا که بخواهد می برند، چشمها هرچه که از پادشاه غائب شده را به او راهنمائی می کنند. چون پادشاه پشت پرده است و چیزی بدون اجازه گوشها به او نمی رسد و در ضمن آنها دو چراغ او نیز می باشند و حصار جسد هم هستند و گوشها نگهبانانی هستند و آنچه که موافق پادشاه است را اجازه دخول می دهند، چرا که قادر نیستند به غیر از آنچه را که پادشاه به آن دستور داده اجازه دخول دهند. به آنها دستور می دهد که صداها را بشنوند و به آنچه که لازم است با زبان از باد قلب و بخار معده و یاری دو لب جواب دهند و برای دو لب نیروئی نیست مگر آنکه با یاری دندان ها بیرون بیاید و هیچکدام از آنها از دیگری بی نیاز نیستند، سخن نیکو نمی شود مگر آنکه در بینی چرخیده و بیرون بیاید، زیرا بینی کلام را زینت می بخشد همچنانکه دمیدن در نی آن را بصدا در می آورد، همچنین دو سوراخ بینی بوهای پاکیزه را که پادشاه دوست دارد را به او می رساند و چون بوی بدی به پادشاه برسد فوراً به دستها دستور می دهد که دو سوراخ بینی را بگیرند تا از رسیدن بوهای بد به پادشاه مانع شوند.

برای پادشاه ثواب و عذابی است که عذاب آن شدیدتر از عذاب پادشاهان دنیاست و ثوابش نیز از پادشاهان دنیائی بیشتر است؛ که عذاب آن حزن و غم و اندوه است و ثوابش فرح و شادی، که منشا حزن در کبد و منشا ثواب در کلیه هاست، در کلیه ها دو رگ است که به صورت می رسد و از اینجاست که شادی و حزن اثرش در صورت نمایان می شود؛ این رگها همه شان واسطه میان کارگران و پادشاه هستند؛ و این گفتار یعنی آن که وقتی دواء خورده می شود رگها آن را به محل درد می رسانند.

طب الرضا علیه السلام، ص 18 - 17

بسم الله الرحمن الرحیم

حسن بن محمد بن جمهور گوید:

پدرم که از ملازمان مخصوص امام رضا علیه السلام بود به من گفت:

هنگامی که آن حضرت را از مدینه به نزد مأمون در خراسان می بردند من نیز در خدمت آن بزرگوار بودم.

مأمون در آنجا مجلسی تشکیل داده، امام رضا علیه السلام و جماعتی از اهل فلاسفه و طبیبان معروف مانند یوحنا بن ماسویه، جبرائیل بن بختیشوع، صالح بن بهلمه هندی و دیگران از بزرگان علم و دانش و صاحبان بحث و اهل نظر را گرد هم در آورده بود؛ در آن مجلس سخن از طب و آنچه که سلامتی بدن به آن نیازمند است به میان آمد، که این بحثها مأمون و حاضرین در جلسه را به خود مشغول داشته بود که خداوند چگونه این جسد را ترکیب داده و اشیاء مختلف و ضد هم از طبائع چهارگانه را در آن جمع نموده است، و همچنین درباره نفع و ضرر غذاها و علتهای آن بحث می کردند و امام علیه السلام ساکت بود و چیزی نمی فرمود.

مأمون به آن حضرت عرض کرد: ای ابوالحسن! نظر شما درباره ی بحث امروز و آنچه که در جلسه گذشت، چیست؟

حضرت علیه السلام فرمودند:

من نیز چیزهائی دربار ی علم طب دارم که شخصاً تجربه کرده ام و صحت آن را به مرور زمان امتحان نموده ام و از گذشتگان بدست آورده ام که جهل هیچ انسانی نسبت به آن مورد قبول نبوده و عذرش در ترک آن پذیرفتنی نیست و من آن را برای شما جمع آوری می کنم تا در مورد نیاز، از آنها استفاده کنی.

مأمون بعد از آن جلسه به ناچار به بلخ رفت و از آنجا برای امام رضا علیه السلام نامه ای نوشت و از آن حضرت خواست آنچه را که فرموده بود از خوردن، آشامیدن، ادویه جات، فصد کردن، حجامت نمودن، مسواک زدن، حمام کردن، نوره کشیدن و ... را بنویسد تا بدان عمل نماید. ...

طب الرضا علیه السلام ص 14